آموزش الفبا (راه هایی برای بهبود یادگیری نشانه ها)

آموزش الفبا (راه هایی برای بهبود یادگیری نشانه ها)

با سلام،

امروز می خوام چند تا روش برای آموزش هر چه بهتر الفبا در کلاس اول ارائه کنم. البته این مطلب رو هم ذکر کنم که اکثر معلم های عزیز از این روشها استفاده می کنند. اگه نکته ای نیز مد نظر شما است، در قسمت نظرات همین پست مطرح کنید.

راهکار اول؛ ایجاد انگیزه

از مهمترین اصول به شمار می ره چرا که، برای کاشت دانه باید ابتدا زمین را آماده ساخت. برای پذیرفتن مطالب جدید هم باید زمینه و انگیزه هایی را در فراگیران ایجاد نمود که می تواند این کار به شکل های مختلفی صورت پذیرد مانند: آوردن یک وسیله به کلاس، استفاده از عکس و پوستر، طرح یک سؤال و ...

راهکار دوم؛ تهیه دفتر خلاقیت

نحوهﻯ تهیه این دفتر به این صورت هستش که در جلسه دیدار با اولیا، از اولیای دانش آموزان می خواهیم که یک دفتر 80 برگ برای دفتر خلاقیت انتخاب کنند و اون رو به صورت زیر آماده کنند:

هر نشانه ای که تدریس می شه، از کاغذ رنگی برش می زنند و به دفتر خلاقیت می چسبونند. یک صفحه بعد تکه هایی از روزنامه ها رو می برند، برای اینکه دانش آموز راحت تر بخونه،بهتره که بریده روزنامه از قسمت تیتر روزنامه باشه. در ادامه باید دانش آموز دور نشانه ای که تدریس شده یک خط بسته بکشه.

راهکار سوم؛ تهیه کاردستی

می تونیم برای برخی از حروف بگیم تا دانش آموزان کاردستی درست کنند. مثلا برای تدریس درس "ﺳ،س" یک "سبد" با مقوا و چیزهای دیگه درست کنند. این کار علاوه بر ایجاد انگیزه در تدریس درس جدید، به بهبود حیطهﻯ مهارتی دانش آموزان نیز کمک می کنه. البته توصیه می کنم که برای همه حروف از این روش استفاده نکنید، چون ممکنه بعضی از والدین شاکی بشن!!!

راهکار چهارم؛ تهیه متن توسط معلم

در این روش معلم ارجمند باید یک متن رو آماده کنه و از دانش آموزان بخواهد که دور حروف مشخص شده خط بکشند. البته این کار رو می شه در جلسه دیدار با اولیا هم پخش کرد، تا دانش آموزان در خانه آن را حل کنند و در پوشه کار خود قرار دهند. در زیر یک نمونه متن آوردم:

با سلام خدمت شما اولیای محترم؛

از دانش آموزتان بخواهید تا دور نشانه های "ﺳ ، س" ، "د" و "ﺗ ، ت" خط بکشد. ( لطفا پس از تکمیل تمرین، آن را داخل پوشه کار قرار دهید.)

     یکی بود، یکی نبود، غیر از خدا هیچ کس نَبود. غروب یک روز سَرد و پاییزی بود. علی کوچولو حوصله اش سَر رفت. دیگر نمی دانست چه بازی کند. مادَرش گفت: «گل پسر، قند عسل برو یک نقاشی زیبا بکش.»

     علی خوشحال شد، دفتر نقاشی، مِداد سیاه و مِدادهای رنگی خود را در سَبَد کوچکش گذاشت، پشت پنجره رفت و همان جا نشست.

     باد هوهو می کرد و لا به لای شاخ و بَرگ دِرَخت ها می پیچید. در این موقع یک بَرگ خشکیده همراه با باد پایین آمَد و روی دَفتر سفید علی کوچولو اُفتاد. علی وقتی آن را دید فهمید که در مورد چه چیزی نقاشی بِکشد. با مِداد سیاه شکل بَرگ را توی دفترش کشید و بعد آن را با مِداد زرد رنگ زد.

     نقاشی علی خیلی قشنگ شُد. علی آن را بَرداشت و با خوشحالی به اُتاق بَرگشت تا به مادرش نشان دَهد.

راهکار پنجم؛ تهیه شکل مناسب برای هر نشانه

برای معنی دار کردن حروف و نشانه ها می تونیم به دانش آموزان بگیم، تا یک شکل مرتبط با نشانه جدید در یک برگه A4 نقاشی کنند و اون رو در پوشه کارشون قرار بدهند. به عنوان مثال در تدریس نشانه "ﻧ،ﻥ" می تونیم بگیم که انواع نان ها رو (سنگک، تفتان، باگت،بربری، لواش و ...) در یک برگه بکشند. هر جلسه هم 3 – 2 تا از بهترین کارها رو می گیریم و به بُرد کلاس (دیوار کلاس!) نصب می کنیم.

راهکار ششم؛ تهیه جدول ترکیب صداها

در اینجا باید یک جدول برای ترکیب نشانه های خوانده شده آماده کنیم و اون رو در جلسه دیدار با اولیاء پخش کنیم. یک جدول ترکیب صدا بعنوان نمونه در زیر آوردم:

     با سلام خدمت شما اولیای محترم؛ جدول زیر برای ترکیب صداها آماده شده است. دانش آموز عزیز، لطفا آن را در خانه به کمک بزرگتر تمرین کن.

	آ -  ا	اَ  -َ	او -  و
ﺑ	با	ﺑَ	بو
ﺳ	سا	ﺳَ	سو
ﻣ	ما	ﻣَ	مو
د	دا	دَ	دو
ﺗ	تا	ﺗَ	تو

 

    در توضیح اینکه اولیا چطور این جدول رو با دانش آموز تمرین کنند؛ باید بگم که نحوه تمرین این  جدول به صورت شعر هست، مثلا؛

                                    " م " با " آ " چی می شه؟                  ما، ما، ما می شه

یا اینکه؛                         " د " با " اَ " چی می شه؟                  دَ، دَ ، دَ می شه

راهکار هفتم؛ تهیه جدول نشانه های خوانده شده

برای اجرای این روش ابتدا باید جدولی تهیه کنید. و در خانه های آن نشانه ها را قرار دهید به این صورت که، برخی از حروف تدریس شده و برخی از حروفی که هنوز تدریس نشده است را در جدول قرار می دهیم. در ادامه از دانش اموزان می خواهید که خانه نشانه های خوانده شده را رنگ بزنند. پس از اتمام کار این برگه داخل پوشه کار دانش آموز قرار خواهد گرفت. برای درک بهتر موضوع یک نمونه جدول در زیر درج شده است.

شکوفهﻯ زیبای بهاری، نشانه هایی را که خوانده ای، با مداد زرد رنگ بزن.

خ	ع	ب	ذ	ص	آ	ﺣ	د
ش	س	ی	ﻏ	ر	گ	ﻣ	ن
و	ﻧ	ژ	ﺑ	ل	اَ	ﺷ	ﺗ
ا	ظ	م	ک	ﺳ	ﻓ	او	پ

راهکار هشتم؛ دفتر جمله سازی

شاید به عقیده برخی از معلمان دانش آموزان کلاس اول ابتدایی نیازی به دفتر جمله نویسی نداشته باشند. اما به نظر این حقیر با دانش آموز هر نوع برخوردی کنید، بازخوردی از همان جنس خواهید گرفت. در ساده ترین حالت می توان، بعد از تدریس چند نشانه کلماتی را به دانش آموز داد، تا با آن جمله بسازند (که حتی خود این روش در حیطه نوشتن فعال به شمار می آید.)

می توان کلمات، جمله ای به هم ریخته را به دانش آموزان داد تا آن را مرتب کنند.

می توان کلمه ای داد تا دانش اموزان هم خانواده های آن را بنویسند. به عنوان نمونه؛ برای کلمه دارَد می توان دارَم، داری، دارَند و ... را نوشت. (البته در این بخش باید به سادگی سوالات نیز توجه شود، تا دانش آموزان دچار سر در گمی نشوند.)

به نظر شما چه تکالیف و کارهای دیگری را می توان در دفتر جمله سازی انجام داد؟ در بخش نظرات مطرح نمایید. دوستان عزیز اگر راهکاری جدید، پیشنهادی جهت بهبود این پست، یا نظری در رابطه با کل وبلاگ دارید، در بخش نظرات مطرح نمایید.

منبع : وبلاگ مشق شب